نخستین همایش ملی واژه پژوهی در علوم اسلامی، اردیبهشت ماه ۱۳۹۵

مقالات پذیرش شده در نخستین همایش ملی واژه پژوهی در علوم اسلامی

• نقدو بررسی ترجمه قرآن مهدی محمودیان (با محوریت آسیب شناسی در مفاهیم واژگان)

• مستشرقان و رویکردهای آنان پیرامون واژه های سبعه احرف

• مفهوم شناسی توصیفی- تحلیلی سلاح های کشتارجمعی و تطبیق آن بر دیدگاه اسلامی با تأکید بر آراء مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای (مدضله العالی)

• ایزوتسو و مفاهیم اخلاقی در قرآن

• بررسی لغوی واژه های دربردارنده مفهوم فقر در قرآن

• مفهوم شناسی و کاربرد قرآنی و روایی واژه «سحت»

• معناپژوهی انواع ترس ممدوح و مذموم در قرآن

• تحلیل معناشناختی تقوا در حوزه تقابل

• مفهوم شناسی واژه مولی در حدیث غدیرخم

• شبکه ارتباطی «بعث» با واژه های مترادف آن در قرآن کریم

• معنای رویت خداوند در قرآن بر اساس معنا شناسی واژه «رؤیت» (با تکیه بر نوآوری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان)علامه طباطبایی در تفسیر المیزان(

• معنی شناسی تاریخی اسباب نزول

• شبهات اعجاز

• بررسی واژگان رنج در قرآن کریم با محوریت مفردات راغب

• بررسی لغوی و اصطلاحی واژه عدل در سه سوره مائده، انعام و نحل بر اساس تفسیر «کشاف»

• نقد شیوه معناشناسی ایزوتسو با تاکید بر واژه زوج

• بررسی واژه های قریب المعنی با صلاه در قرآن کریم

• مفهوم شناسی حزب الله در قرآن

• معنا یابی واژگان فرهنگ جامعه اسلامی در ساختار آموزه های وحیانی

• واژه گزینی در نامه های نهج البلاغه و رویکردهای آن

• مقایسه تطبیقی شرح ابن ابی الحدید و شرح ابن میثم در فهم معنای واژگان خطبه های 1 تا 34 نهج البلاغه

• تحلیلی برمعناشناسی واژهتحلیلی بر معناشناسی واژه «کبد» در قرآن کریم با الهام از روش توشیهکو ایزوتسو

• بررسی تناسب معنایی اسماءحسنای الهی با محتوای آیه درسوره آل عمران

• تاثیر واژه شناختی بر احکام برایند از قواعد فقهی ضمان

• بررسی واژه ی نقص درایات وروایات

• بررسی دیدگاه ابوهلال عسگری در معجم الفروق اللغویه از نگاه لغویان و مفسران (فقره 456 تا 624)

• بررسی دیدگاه ابوهلال عسگری در معجم الفروق اللغویه ازنگاه لغویان و مفسران (فقره 319-455)

• کاربرد «له روایات» در فهرست شیخ طوسی و ارتباط آن با کتب نوادر

• مطالعه حوزه های معنایی «صبر» در آیات قرآن

• تبیین معناشناختی دومفهوم فضل و کرامت و جایگاه آن در اخلاق فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم

• معناشناسی واژه طمس در قرآن کریم

• ارکان و مقومات مفهومی واژه «حرز» در ادبیات فقهی و حقوقی فاطمه قدرتی، استادیار دانشگاه یاسوج

• مفهوم شناسی و اعتبارسنجی عبارت «اسندعنه» در رجال شیخ طوسی

• تحلیل ابعاد معناشناختی واژه «قانون» در اصول قانون اساسی

• بررسی میدان معنی شناخت «امنیت» در آموزه های امام علی (ع) در گذار مقایسه ای با نظریات اندیشمندان

• بررسی تطبیقی کاربرد واژگان انگلیسی در بازیابی حقیقت معانی آیات قرآنی

• تأملی فقهی در واژه «حق» و نسبت معنایی آن با «حکم»

• بررسی تاثیر تعمیم واژگان نشر بر اجتهادحقوقی مساله کتب ضاله

• معناشناسی «جمال» و «جمل» در قرآن

• واکاوی معنای ذنب در قرآن با بررسی دیدگاه مفسران درباره آیه «لیغقرلک الله ما تقدم به ذنبگ و ما تأخر»

• واکاوی معنای واژه «ایق» درقرآن کریم با پاسخ به شبهات

• پژوهشی درمعناشناسی «لمس» و «مس» و «مسح» در قرآن کریم

• واژه پژوهی و تفسیر آیات «علیم حکیم» در مقایسه با آیات «حکیم علیم»

• پیگیری دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی در باب اسماء متوالیه الهی و واژه پژوهی آنها با تأکید بر آیات «سمیع بصیر»

• Terminology and interpretation of the divine successive names in holly Quran

• واکاوی تطور معنایی «ضرب و مشتقات آن» (با تأکید بر قرآن و روایات اسلامی)

• حجیت عرف و قول و تعارض این دو بایکدیگر

• سیر تطور واژه ی وقف و موقوفات در تاریخ جامعه ی اسلامی

• رویکرد مشترقان یهود در ترجمه معنایی واژه ی قرآنی جهاد

• واکاوی انگاره آیت الله کمره ای در معنای «شذاذ الاحزاب» (فرازی از خطبه امام حسین (ع) در روز عاشورا)

• بررسی تطبیمی تفاوت معنی «انزال» و «تنزیل» در لغت، آیات قرآن و روایات

• معنا شناسی اوتوا العلم در آیات و روایات

• مفهوم شناسی واژه «نفحه» بر اساس آیه 46 انبیاء

• واژه پژوهی ارض و سما از نظر قرآن و علوم تجربی

• معناشناسی دو واژه فقیر و مسکین

• معناشناسی خیر در قرآن

• نقش اسمای حسنای خداوند در میدان های معناشناسی وعد و وعیدهای الهی در قرآن

• ترمینولوژی تدبر، تفکر، تفقه، تعقل، تذکر، تفسیر، در آیات و روایات

• بررسی واژه ی «حدس» در دانش منطق و کاربرد آن در اصول فقه

• معناشناسی دابه الارض و نگاهی نو به مفهوم آن در آیه 82 سوره نمل

• معناشناسی واژه حکمت در قرآن کریم با تکیه بر نظریه حوزه های معنایی

• معناشناسی واژه وحی در قرآن کریم با تکیه بر نظریه حوزه معنایی

• طرق تحدید المفهوم و المصداق للموضوعات و الاحکام العرفیه

• معناشناختی واژه شهد و رابطه آن با میدان معنایی علم در قرآن کریم

• معناشناسی واژگان مترادف نما در قرآن؛ مطالعه موردی: کذب، افک، بهتان و افتراء

• اعجاز ادبی قرآن در معناشناسی واژه سماء

• معناشناسی واژگان مترادف نما در قرآن؛ مطالعه موردی: نعمت ، منت، هبه، هدیه

• تحلیل معناشناختی و کلامی نام جبار در اسماء حسنای الهی

• معناشناسی واژه هدایت در قرآن

• معناشناسی واژه «حیات» در آیه 97 سوره نحل و نقد ترجمه آن

• تجلی اعجاز ادبی قرآن در معناشناسی واژه ی انفاق

• مفهوم «معرفت» و «شناخت» در آموزه های قرآنی و روایی با نگاهی به آثار آیت الله شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی

• Islamic Commentary andHermeneuticApproach:Comparative Perspectives

• بررسی حجیت قطع با رویکرد به مفهوم عقلایی حجیت

• معناشناسی واژه عرفان در قرآن کریم

• ویژگی های واژگان قرآنی

• بررسی رویکردها به واژگان متشابه قرآن

• مفهوم شناسی ولایت در فقه امامیه

• معناشناسی وصف بشیر و نذیر بودن قرآن در قرآن

• بررسی تطبیقی عرفیات خاصه قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی و سیوطی

• آسیب شناسی ترجمه ها در بیان مفاهیم واژگان قرآنی

• نابسندگی واژه سازی خرددوشگانه نزد پور سینا و ناصر خسرو

• آسیب شناسی دیدگاه های آرتور جفری در کتاب واژگان بیگانه در قرآن

• مفهوم «خودفراموشی» و رابطه آن با «خدا فراموشی» با استناد به آیات قرآن کریم در آثار آیت الله جوادی آملی

• واژه پژوهی واژگان غریب المعنی موردپژوهانه (رجس ، نجس)

• گستره معنائی حلم در لغت و حدیث

• بررسی تفاوت معناشناختی واژگان «غیث» و «مطر» در قرآن

• واژه «حجت» در اندیشه اسلامی با محوریت اصطلاح نگاری «حجت» در دانش اصول

• معناشناسی واژگان ترس در قرآن

• میدان معنایی خضوع و خشوع و واژگان مرتبط به آن دو در قرآن کریم دانشگاه یاسوج

• تحلیل معناشناختی واژه خزی وجانشین های آن درقرآن

• معناشناسی مفهوم مجرد در اندیشه سینویی و صدرایی

• شبکه معنایی هدایت و رشد و روابط و تفاوت معنایی آن دو با واژگان همگون در قرآن کریم

• دراسه اثر النظم فی تناسب المعانی الایات فی سوره النصر

• حوزه های معنایی واژه علو در قرآن کریم

• بررسی مفهوم شهود در اندیشه ابن سینا

• جایگاه شعر جاهلی در فهم واژه های قرآنی

• بررسی ساختار برخی واژه های متماثل موجود در آیات متشابه قرآن در پرتو سیاق

• شبکه معنایی «صراط» و «سبی» و روابط و تفاوت معنایی آن دو با واژگان همگون در قرآن کریم

• حوزه معنایی سفه وسفاهت در قرآن وحدیث

• معادل یابی برای مفهوم فرهنگ در قرآن کریم

• بررسی آیه 35 سوره انفال بامحوریت دوواژه مکاء وتصدیه

• شاکله و رابطه ی آن با اختیار از منظر علامه طباطبایی

• احیاء حکم «لعان» در بستر فقه و حقوق اسلامی

• مفهوم وحدت و بررسی آن در قاعده الوحد

• بررسی تطبیقی ضرب المثل های فارسی و مصری با تحلیل نحوی و سبکی

• واژه پژوهی مدارا در تحلیل گزاره های قرآن و حدیث

• بررسی مفهوم فطرت در اندیشه اسلامی

• معناشناسی با رویکرد تحلیل محتوا؛ الگویی برای فهم مفاهیم قرآنی

• دراسه الط ریقه المعجمیه فی فهم المفردات

• معناشناسی واژه ی «حنیف» با توجه به روایات فریقین و آرای لغت شناسان

• تحلیل و پردازش تحول معناشناختی واژه حب در قرآن کریم نسبت به ادبیات عصر جاهلی

• حوزه معنایی کبر واستکبار و واژگان همگون آن دو در قرآن وحدیث

• لفظ سفیه در قرآن و کاربرد آن در فقه امامیه

• معنا شناسی واژه های «جحد» و «انکار» در قرآن کریم

• مفهوم شناسی قرعه و تاثیر آن در فقه و حقوق

• پژوهشی پیرامون معنای صلاه در آیه 53 انفال

• مفهوم شناسی جنون و تاثیر آن بر مجازات ها

• نقد و بررسی مبانی حجیت قول لغوی در فقه و اصول

• معناشناسی واژه قنطار در قرآن

• مفهوم شناسی تطبیقی نعام المجاعه» و جایگاه آن در سقوط حد سرقت

• بررسی مفهوم پراگماتیسم و پیامدهای دینی آن

• مفهوم شناسی و واژه پژوهی تخریج در دانش حدیث

• واژه پژوهی قضایای حقیقیه و خارجیه در فقه الحدیث

• بررسی تطبیقی بافت زبانی از دیدگاه مکتب لندن با قواعد تفسیری (قراین فهم)

• وجوه معنایی واژه های «حجیم» و «سعیر» در برخی از آیات قرآن کریم

• بررسی نقش روایات و احادیث در تعیین دلالت دو واژه رحمن و رحیم

• بازپژوهی مفهوم اراده و اهلبیت در آیه تطهیر

• معىاشىاسی یاژه فرقان در قرآن کریم

• مبانی حجیت قول لغوی

• واژه پژوهی حوزه مباحث الفاظ

• پژوهشی پیرامون واژه شناسی تغنی به قران ازمنظر فقهی

• واژه پژوهی کلمه شادی در آیات قرآن کریم

• بررسی مفهوم مضطر و ارتباط آن با امام زمان (عج)

• نقد و ارزیابی ترجمه ها و تفاسیر پیرامون آیه 42 سوره قلم

• بررسی معناشناسی واژگان «همز» و «لمز» در قرآن کریم

• نقد قرائت آرامی سریانی از آیه «فناداها من تحتها الاتحزنی قد جعل ربک تحتک سریا»

• تبیین واژه ضرورت در حقوق جزای اسلام

• بررسی جنبه های تحول معناشناختی تاریخی ماده «رعب» در قرآن کریم

• بررسی نقش بزرگان ایرانی در تألیف و تدوین لغتنامه های عربی

• بررسی واژه ی جهل و معناشناسی جاهلیت در قرآن کریم

• توبه از ترکیب کنایی تا ترک معاصی

• بررسی نقش واژه پژوهی در فهم مباحث تاریخی با نگاهی به کتاب زبان سیاسی اسلام ؛ اثر برنارد لوئیس

• بررسی ارتباط مولفه های رانده شدن (مدحور) از درگاه الهی بر اساس آیات قرآن

• نگاهی دوباره به داستان هبوط آدم بر مبنای تفاسیر معتبر و تحلیل وازگان داستان

• روش شناسی کتاب معنا شناسی واژگان قرآنی عضیمه صالح

• نقد معادل یابی مفردات و ترکیب های واژگانی قرآن در ترجمه غلامعلی حدادعادل

• معناشناسی افعال از خلال تضمین نحوی و برابرهای آن در ترجمه های مکارم و مشکینی (مطالعه موردی در سوره مبارکه بقره)

• بررسی مفهوم بداء در انذیشه اسلامی با تکیه نظر فخررازی ذیل آیه 39 سوره رعد

• واکاوی معنای «مخلصین» در آیات قرآنی

• چند معنایی در واژه ی «سبیل» در سوره ی نساء با نظر به دیدگاه های مفسرین

• نشانه شناسی ظلم به نفس در قزآن و حدیث

• بررسی مبنای حجیت قول لغوی

• بررسی تطبیقی واژه «اهل» در قرآن از دیدگاه مفسران شیعه و اهل تسنن

• استصحاب

• نقش توجه به روش تفسیر ساختاری در برداشت جدید تفسیری از برخی آیات مربوط به حضرت ابراهیم (ع) در سوره بقره

• جستاری بر فوق بشری بودن اعجاز واژگان قرآن

• واژه شناسی عنف در فقه و حقوق

• تفاوت کاربردهای کلامی و روایی واژه ی غیب در ترکیب اضافی علم غیب

• تحلیل روزآمد وجوه معنایی واژه تقوا در قرآن

• معناشناسی واژه ی نفس

• تحلیل معنا شناختی واژگان «حبل» و «قضا» در قرآن کریم

• معناشناسی الفاظ و تعابیر قرآنی با تکیه بر روش قرآن به قرآن اجتهادی در المیزان (1)

• رویکردهای مفسران در بررسی معنای «رجاء» در قرآن

• معنایابی واژه أجر در اختتام آیات قرآن

• کاربست مفهوم قرآنی «عدالت» در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

• مفهوم شناسی واژه قرآنی «خبیر»

• تفاوت معنایی «صبر» و «حلم»؛ رویکرد قرآنی، روایی، ادبی

• تأملی فقهی حقوقی در دو واژه «ذمه» و «عهده» و نسبت آن با انواع «اهلیت» در انسان

• معناشناسی تجربه دینی

• حجیت قول لغوی

• مفهوم القول اللغوی و مبانی حجیته

• مکانیسم تأثیر گذاری قاعده «حجیت قول لغوی» بر مفهوم شناسی واژگان قرآنی

• تحلیل مفهوم شناسی واژه إثم در فرایند ترجمه قرآن کریم (با محوریت ترجمه های مکارم شیرازی، آیتی، مشکینی، الهی قمشه ای، رضایی)

• دراسه تطبیقیه فی التطور الدلالی فی المفردات القرآنیه (البأس والغیب و الهدی)

• بررسی حوزه معنایی افترا و بهتان در قرآن کریم و روایات

• مبانی حجیت قول لغوی

• معناشناسی واژه «افتراء» با تأکید بر روش «واژه پژوهی موضوعی»

• واژه پژوهی اکراه در قرآن کریم و قانون مجاسات اسلامی

• تعارض عرف با قول لغوی

• بررسی مفهومی فسخ و انفساخ و قابلیت اجرای آن در عقد نکاح

• مفهوم شناسی واژه عصر در فرایند ترجمه ی قرآن (با محوریت ترجمه های آیتی، قمشه ای، رضایی، فولادوند، مشکینی)

• معناشناسی واژگان قرآنی با توجه به روابط بین کلمات از دیدگاه این شهرآشوب مازندرانی

• بررسی مفهومی واژگان سعادت در قرآن کریم

• ترجمه مصحف شریف در آینه اندیشه اروینگ

• حق محوری، لازمه ی تأثیر گذاری تحقیق

• معناشناسی واژه کتاب و تعیین مصادیق آن در قرآن

• آسیب شناسی ترجمه های قرآن در بیان مفاهیم وازگان

• واکاوی معنای ایمان

• واژه شىاسی تولًی در قرآن

• بررسی حدود و ثغور مفهوم «غیراهل کتاب» از منظر فقه امامیه و قانون اساسی ج.ا.ا

• جستاری بر معنای «استغاثه» و استنصار» در قرآن کریم

• نقد و بررسی معناشناسی و مفردات واژگان عرش و کرسی در قرآن

• معناشناسی همزمانی نفاق در قرآن با تاکید بر نسبت همنشینی

• هم معنایی در تفسیر التبیان شیخ طوسی

• وجوه معنایی ریشه «سکن» و مشتقات آن در قرآن کریم

• بررسی و تحلیل خاستگاه و حوزه عمل مباحث زبان شناسی و معناشناسی در قرآن کریم و متون دینی

• بررسی واژه گزینی مترجمان شیعه و سنی در ترجمه قرآن: بررسی موردی ترجمه واژه امام

• بررسی وجوه معنایی واژه أخ از «وجوه قرآن» بر اساس سیاق

• بررسی چرایی کاربرد واژه های آرکائیک در جزء سی ام قرآن کریم و میزان تکرار آنها در سایر اجزاء قرآن

• تأملاتی در وجود و یا عدم وجود مقوله وجوه معنا و نظائر در قرآن کریم

• تحلیل «ما أنذر» در ترجمه آیه 6 سوره یس

• مبانی حجیت قول لغوی

• واژه شناسی عقول و ملائکه، و بزرسی تطبیق پذیزی آنها

• نگاهی اجمالی به مبانی فهم مفردات قرآن کریم در تفسیر نمونه

• التغیر الدلالی أنواعه و أثره علی فهم القرآن الکریم و ترجمته

• بازشناسی مفهوم «تعدد جرم» از «جرم متعدد» با نظر به قانون جدید مجازات اسلامی (مصوب 1392)

• واکاوی واژگان ناسزاگونه در سخنان اهلبیت علیهم السلام

• بررسی و تحلیل معناشناختی اصطلاح لا بأس به بر مدار دانش جرح و تعدیل

• تأملی در اصطلاح فلسفه ی تطبیقی

• قول لغوی در اثبات معنای حقیقی و مجازی

• نقش واژه پژوهی و توجه به معنای جامع در واژه های قرآن به روش تفسیر مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن

• تحلیل مفهوم فضیلت (arete) در اندیشه یونانی و تاثیر آن بر فلسفه اخلاق ارسطو

• معناشناسی لهو در آیات و روایات

• واژه ی «وحی» در قرآن کریم و جایگاه مبانی حکمت متعالیه در تحلیل معنایی آن

• واژه قوه: تطور معنایی و اطلاقات آن در فلسفه اسلامی

• مفهوم اعانه بر اثم از نگاه فقیهان شیعه

• حوزه معنایی تفکر در قرآن کریم با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی

• مراحل فهم معىای متن و میزان اعتبار نظریه لغوبین در آن

• تحلیل واژه شناختی سىاء در قرآن کریم

• سبک شناسی سوره سبأ

• کارکرد ابزار سیاق و ریشه شناسی در توجیه آیات متشابه لفظی در داستان حضرت موسی (ع)

• معناشناسی واژه «انسان» در قرآن کریم با توجه به شبکه معنایی «افعال انسان نسبت به خداوند»

• حوزه معنایی «فلاح» در قرآن کریم

• مفهوم شناسی شرط ابتدائی در فقه و حقوق

• بررسی سیر تطور مفهوم «حریم» از دیدگاه فقه و حقوق

• معناشناسی واژه «عدالت»

• تحلیل تطبیقی واژگان «عدالت» و «انصاف» و جایگاه آن در حقوق اسلامی

• معناشناسی «ارث» در قرآن کریم مبتىی بر تحلیل های ریشه شناختی